Eerst indexeren

Op een van onze berichten op sociale media kregen wij de volgende reactie:
Eerst indexeren nu met terugwerkende kracht van 15 jaar om de tekorten aan te vullen van zo’n 25%. Het is een terugkerend thema. Sinds 2008 is er bij veel fondsen niet of nauwelijks geïndexeerd en (toekomstig) gepensioneerden hebben daardoor een indexatieschade opgelopen die soms inmiddels meer dan 25% bedraagt. Het is logisch dat mensen die schade vergoed willen hebben.

Als we volledige indexatie naar de toekomst en inhaalindexatie vanuit het verleden willen realiseren, is het van belang te bezien hoe indexatie in de verschillende stelsels geregeld is.

In het oude stelsel (FTK) geldt een maximum aan indexatie. Er mag pas geïndexeerd worden als het fonds een bepaalde financiële positie heeft. Inhaalindexatie is nog meer beperkt dan gewone indexatie. Die financiële positie is voor een belangrijk deel afhankelijk van de rentestand. Is de rentestand stabiel, dan kunnen beursresultaten een klein beetje bijdragen aan indexatiemogelijkheden.
De ruimte om te indexeren is dus vooral afhankelijk van factoren waar het fonds niets aan kan doen. Zo lang het oude stelsel van kracht is, heeft het dus geen zin om op te roepen tot indexatie of inhaalindexatie.

In het nieuwe stelsel is de indexatie afhankelijk van de beursresultaten en de verdeelsleutel van die resultaten over de generaties. Bij invaren wordt een invaarbonus uitgedeeld die meestal minder dan de helft is van de indexatieachterstand. Naar de toekomst wordt er naar verwachting minder rendement aan gepensioneerden toegekend dan nodig is om de koopkracht op peil te houden. De indexatieschade zal daardoor nog verder oplopen.
Daar is op zich wel wat aan te doen. Bij de verdeelsleutel van de rendementen kan wat meer naar gepensioneerden worden toebedeeld. Of er kan aanvallender belegd worden. Maar een grotere hap uit de gemaakte rendementen krijgen, betekent ook een grotere hap uit de verliezen als de beurs een keer tegenzit. Dan kan uw pensioen dus meer naar beneden gaan, terwijl de inflatie wel gewoon doorgaat.
In het nieuwe stelsel kan oproepen tot meer indexatie dus zin hebben, maar dit betekent dat u ook meer risico gaat lopen dat uw pensioen naar beneden gaat.   
Voor inhaalindexatie ligt dat wat moeilijker. In het transitieplan van uw fonds is voor een belangrijk deel vastgelegd hoeveel invaarbonus er zal zijn. Dat zal een fractie zijn van wat er aan indexatieschade is opgelopen de afgelopen jaren. Dat nog veranderen zal lastig worden.

Bij Koopkrachtig Solidair Pensioen worden indexatie en inhaalindexatie voor het grootste deel bepaald door wat sociale partners afspreken. Natuurlijk moet de financiële positie van het fonds de indexatie wel toelaten, maar door een andere manier van rekenen is dat in de meeste gevallen het geval.
Wie wil oproepen tot indexeren in de toekomst en inhaalindexatie vanuit het verleden zal daarvoor een beroep moeten doen op sociale partners. Wij denken dat dit niet zo heel veel moeite zal kosten, omdat de wens van de mensen met de spandoeken ook de makkelijkste keuze is voor sociale partners.

Kortom, de roep om te indexeren en om de indexatieschade uit het verleden te compenseren is begrijpelijk. In het oude stelsel is zo’n oproep evenwel kansloos; in het nieuwe stelsel haalbaar, maar risicovol. Onder Koopkrachtig Solidair Pensioen is zo’n oproep echter zeer kansrijk en waarschijnlijk niet eens nodig.
Om indexatie en inhaalindexatie daadwerkelijk te kunnen realiseren, zal dus eerst Koopkrachtig Solidair Pensioen gerealiseerd moeten worden. Wie met een oproep echt iets wil bereiken, zal dat als eerste op zijn spandoek moeten zetten.

Nieuwsbrief 42 – 19 oktober 2025