Foetsie pensioen

Groen Links heeft, met de PvdA in haar kielzog, zich in de pensioendiscussie vooral ingezet voor de zogenoemde witte en grijze vlekken. Dat gaat over mensen die wel (in loondienst) werken, maar geen pensioen opbouwen. Voor een deel gaat dat over werkgevers zonder pensioenregeling. Maar er zijn ook werknemers die werken bij een werkgever met een pensioenregeling, maar die geen pensioen opbouwen. Het gaat dan bijvoorbeeld om heel jonge deelnemers. Of om tijdelijke krachten. Groen Links heeft voor elkaar gekregen dat werknemers al vanaf achttien jaar pensioen gaan opbouwen en ook bij tijdelijke contracten vanaf de eerste dag. Groen Links heeft daarmee een steviger basis voor pensioenopbouw gerealiseerd.

Maar ja, dan hebben we binnen de Wet toekomst pensioenen  de zogenoemde opheffing van de leenrestrictie. Dat betekent, dat jongeren een premie van € 100 inleggen, er € 50 bij kunnen lenen van de oudere generaties en voor € 150 in aandelen gaan beleggen. Het is overigens geen echte lening, maar een fictieve. De resultaten worden verdeeld alsof er zo’n lening is.

In goede tijden werkt dat fantastisch. Stel we hebben een goed jaar en aandelen hebben een rendement van 10%. Je hebt € 100 geïnvesteerd in je pensioen, maar je hebt voor € 150 in aandelen. 10% betekent een winst van 15. Totaal heb je dan dus € 165 (€ 150 + € 15) in aandelen. Daar staat nog wel een lening van € 50 tegenover, maar dan blijft er nog altijd € 115 voor jouw pensioenpotje over. Je begon het jaar met € 100, je hebt dus 15% rendement gemaakt. Dat is anderhalf maal zo veel als de aandelen op de beurs hebben gerendeerd.  

Nu is dit een uitzonderlijk goed jaar. Er zijn ook mindere jaren. Maar volgens de commissie parameters renderen aandelen gemiddeld toch zo’n 5,6%. Met diezelfde truc van € 50 bij lenen op een eigen investering van € 100 kun je daar een rendement van (anderhalf maal 5,6% =) 8,4% van maken. Kassa!

Dat gaat natuurlijk goed tot het fout gaat. En dan hoeven we niet eens te vrezen voor een verlies van 10% dat met deze truc omslaat in een verlies van 15%. Dan ga je van € 100 naar € 85, maar tussen je dertigste en je zevenenzestigste kan dat met een beetje leuk rendement rustig weer herstellen.

Het kan evenwel nog veel erger mis gaan. In 2008 ging de AEX, de beurs thermometer, met 52% onderuit. Met deze truc verlies je in zo’n geval dus 78% en houd je van de € 100 nog € 22 over. Dan moet je lang sparen met een goed rendement om dat weer goed te maken. Maar het kan nog erger. In de dotcom crisis begin deze eeuw zakte de AEX maar liefst 69%. Met deze truc wordt dat dus een verlies van 103,5%. Oftewel je begint met € 100 aan spaargeld voor je pensioen en je eindigt met een schuld van € 3,50. Nu heeft de Tweede Kamer nog wel geregeld, dat die schuld wordt kwijt gescholden, maar je pensioenpotje is wel weg. En hoeveel rendement je daarna ook maakt, op een lege pensioenpot heeft dat geen effect meer.

Ten tijde van de wetsbehandeling werd dit risico al benoemd, maar het werd weggewoven vanuit de gedachte, dat pensioenfondsen het niet zo ver zouden laten komen. Maar dat was buiten de waard gerekend. De transitieplannen worden langzaam maar zeker bekend en ik hoorde al van het eerste fonds, dat dit voor deelnemers tot 35 jaar een aanvaardbaar risico vindt.

Je kunt nu dus al vanaf je achttiende gaan sparen voor je pensioen. Zeventien jaar leg je het salaris dat je op vrijdag verdient in je pensioenpot in en op je vijfendertigste zit de beurs tegen en is alles weg. Dat wordt anno 2025 een aanvaardbaar risico gevonden.

Alle strijd tegen witte en grijze vlekken verbleekt als we dit risico accepteren. En we accepteren het, gezien het feit, dat de Wet toekomst pensioenen is zoals hij is en deze interpretatie gemeengoed aan het worden is.

Bij Koopkrachtig Solidair Pensioen nemen we het risico weg bij de deelnemer. Dat doen we door risicodeling tot het uiterste door te voeren. Je realiseert daardoor geen megarendementen, maar je loopt ook niet het risico om in één keer je hele pensioenpot kwijt te zijn.

Nieuwsbrief 2025-01 5 januari 2025