(Geen) Ambitie

Ik zat laatst in een werkgroep waar we het transitieplan van het bedrijfstakpensioenfonds voor de bouw bestudeerden. Het had een willekeurig ander fonds kunnen zijn; het had voor mijn verhaal niet veel uitgemaakt.

Het heeft even geduurd voordat ik mij ertoe kon zetten om het echt te gaan lezen. Dat kwam door de politiek correcte onzin in de inleiding. Wat men belangrijk vindt zijn (onder andere) solidariteit en het voorkómen van herverdelingseffecten. Wat ik belangrijk vind van een vakantie is dat er voldoende sneeuw ligt en dat de temperatuur minimaal 25 graden is. Dat is dezelfde logica. Maar dit terzijde.

Toen ik mij over die aversie had heen gezet ben ik gaan lezen. Ik ben geschrokken van wat ik aantrof. Het was een soort spoorboekje. Als we geld over hebben verdelen we dat zo; als we geld tekort komen verdelen we dat zo. Er zat geen enkele beschouwing in die enige ambitie uitstraalde om iets te betekenen voor het pensioen van de deelnemers.

Toen ik van de schrik bekomen was ging ik nadenken over wat ik gezien had. Ik concludeerde dat deze constatering helemaal past in het lage zelfbeeld dat de sector al enige jaren kenmerkt. Misschien is dat wel te verklaren. We hadden het beste pensioenstelsel ter wereld. Een kleine twintig jaar geleden is dat stelsel ook nog eens sterk geprofessionaliseerd door de invoering van het Financieel ToetsingsKader (FTK). Top of the bill! Maar toen faalde het FTK. Het kon geen indexatie realiseren en zelfs de bescherming van de nominale pensioenen liep scheurtjes op. De sector trok zich dat heel erg aan en voor menigeen voelde het falen van het FTK als een persoonlijk falen. Het was desastreus voor het zelfvertrouwen van de hele sector. Wij kunnen helemaal niks.

Het gedeukte ego moest natuurlijk ergens heen en toen kwamen de excuses. We hebben niet gefaald; we hebben te veel beloofd. Dus kwam er een golf communicatiemensen die vooral de boodschap “verwacht niet te veel” moest uitdragen. Liefst met terugwerkende kracht: wat we toen gezegd hebben moet je zo uitleggen. Het werd geïnstitutionaliseerd met een navigatiemetafoor: uw verwachte pensioen is dit; als het meezit wordt het dat en als het tegenzit dat. Daarmee werd de verantwoordelijkheid voor de uitkomst buiten de sector zelf gelegd.

Is de pensioenindustrie nu echt dat dommerdje van de klas zoals zij zichzelf ziet? Welnee. In de pensioenindustrie werken nog steeds veel hooggekwalificeerde professionals die echt wel wat kunnen. Er is alleen wat meer zelfvertrouwen nodig.

Wij zullen het goede voorbeeld geven: wij beloven een zeker pensioen dat zo goed als altijd volledig geïndexeerd wordt. Wie durft ons te volgen?

Nieuwsbrief 2024 – 16 21 april 2024