Indexatie voor elke generatie (en we bedoelen ook elke)

“Indexatie voor elke generatie” stond er op de spandoeken en dat is ook wat Koopkrachtig Solidair Pensioen gaat leveren. Met elke generatie bedoelen we ook élke generatie.

Laten we er een paar generaties bij pakken.

Huidige gepensioneerden
Allereerst de generatie huidige gepensioneerden. Onder Koopkrachtig Solidair Pensioen stellen sociale partners een indexatiebeleid vast. Het meest voor de hand liggende beleid is gewoon de inflatie volgen. Het bestuur van het fonds mag slechts in twee situaties van dat beleid afwijken: als er een financieel tekort is of als het verantwoordingsorgaan ermee instemt. Geld oppotten ten koste van een passende indexatie kan dus niet meer zomaar. Het moet dan ook heel gek lopen wil het pensioen van de huidige gepensioneerden onder Koopkrachtig Solidair Pensioen niet volledig geïndexeerd worden.

Twintigers
Dan de generatie twintigers. Hun pensioen borgen wij met ons ROL model: Risicobeheer Op Lange termijn.
Het oude stelsel heeft als modeldoelstelling dat een fonds haar verplichtingen de komende twaalf maanden moet kunnen overdragen aan een andere pensioenuitvoerder.  De rekenregels maken daarvan dat een fonds de komende twaalf maanden in staat moet blijven om obligaties te kopen die precies dezelfde uitkeringen geven als de pensioenverplichtingen. Dat is een behoorlijk ingewikkeld geformuleerde doelstelling en bovendien nogal op de korte termijn gericht. Voor de generatie twintigers zal de eerste uitkering over een jaar of veertig zijn en de laatste over een jaar of zeventig. Dan heb je niet veel aan een doelstelling die niet verder dan twaalf maanden vooruit kijkt.
Bij Koopkrachtig Solidair Pensioen hanteren we een heel andere doelstelling: een fonds moet zijn verplichtingen kunnen nakomen. Voor deze doelgroep kijken wij dus veertig tot zeventig jaar vooruit. 
Om de rekenrente te bepalen kijken we hoeveel rendement je over die veertig tot zeventig jaar kunt maken met een bepaalde zekerheid (bijvoorbeeld 90% of 99%). Daarbij kijken we naar verwacht rendement, maar ook naar risico. Maar omdat je risico’s spreidt over veertig tot zeventig jaar, is dat risico niet zo groot. Als je 90% of 99% zekerheid hebt dat je dat rendement gaat halen, houd je dus ook in 90% of 99% van de gevallen geld over. Daaruit financieren we de indexatie.
Nu kan het zijn dat het risico voor deze generatie zo klein geworden is door de risicospreiding, dat er te weinig buffer wordt aangehouden om naar verwachting volledig te kunnen indexeren. In dat geval verhogen we de buffer om toch te kunnen indexeren. Maar dat doen we niet op individueel niveau, maar op collectief niveau. In de meeste gevallen delen de jongeren een pensioenfonds met ouderen. Voor ouderen ligt de horizon wat minder ver weg; zij kunnen het risico dus over minder jaren spreiden. Ouderen moeten daarom wat meer buffer aanhouden om toch voldoende zekerheid te hebben. In de meeste gevallen houden zij dus meer geld over. Daarom zal er in veel gevallen van het rendement van ouderen voldoende overblijven om ook voor jongeren te kunnen indexeren.

Zuigelingen
Dan de generatie zuigelingen. Het is natuurlijk nergens voor nodig om voor de generatie die pas over een jaar of twintig begint met werken nu al pensioen op te bouwen. Dat kunnen ze over twintig jaar prima zelf. Toch is er over deze generatie ook wel wat te zeggen.
Wij willen een systeem  bouwen met een grote kans op een koopkrachtig pensioen. Om dat te bereiken bouwen we de nodige voorzichtigheidsmarge in. Gemiddeld is die marge niet nodig; daar is het een voorzichtigheidsmarge voor. Naar verwachting houden we op lange termijn dus geld over. Daar kunnen we niet op anticiperen, omdat we niet willen inleveren op zekerheid.

Op lange termijn zullen de kassen van de pensioenfondsen dus steeds voller raken. Het ene jaar zal er wat af gaan, het andere jaar zal er wat bij komen. En er zullen meer “andere” jaren dan “ene” jaren zijn. Op enig moment – over vijf, vijftien of vijftig jaar, afhankelijk van de beurs – zal het fondsbestuur besluiten dat het wel eens genoeg is en de opgespaarde buffers ook inzetten om de premie voor nieuwe opbouw te financieren. De huidige zuigelingen zullen daardoor vanuit de huidige premies en vermogens profiteren door te zijner tijd een lagere premie te betalen.

Oerprincipe van verzekeren
Per saldo zal er dus geld van elke oudere generatie naar jongere generaties die na hen komen overgeheveld worden. Dat kun je oneerlijk vinden of een prima solidaire gedachte. Maar je kunt dat ook zakelijk bekijken. Want in ruil daarvoor vangen de jongeren voor ouderen de klappen op van de korte termijn risico’s die nodig zijn om voldoende rendement te genereren voor volledige indexatie. Het is het oerprincipe van verzekeren.

Nieuwsbrief 2025 – 16 20 april 2025