Invaarbonus versus inhaalindexatie

Als actuaris ben ik trots op mijn innovatieve risicomodel voor pensioenen. Ik ben trots op de nieuwe manier van denken die ik in de financiële wereld kan introduceren: het denken  vanuit de behoefte van de deelnemer in plaats van vanuit de mogelijkheden van het fonds. Ik ben er trots op dat ik een systeem heb bedacht dat kan leveren wat de WTP niet kan leveren: een bestendig koopkrachtig pensioen voor alle generaties van 18 tot 118.

Maar het grote publiek blijkt daar weinig boodschap aan te hebben. Ger Jaarsma, voorzitter van de Pensioenfederatie, vertelde op het congres van het Actuarieel Genootschap dat een ingevaren gepensioneerde had gezegd: “Mijn pensioen wordt met 8% verhoogd. De rest interesseert me niet; ik ben blij met jullie”.

Daar sta je dan met je goeie gedrag. Dan kun je het hebben over koopkrachtverlies in de toekomst, over onzekerheid en over veel meer deftige argumenten. Deze dame kijkt heel simpel: ik heb vandaag meer dan gisteren, dus ik ben blij.

Ik ben actuaris. Een actuaris is een wiskundige voor wie de accountancy te opwindend is. Wij hebben beroepsregels en een reglement van orde. In dat reglement staat dat het ons verboden is om te sjoemelen met de berekeningen om de uitkomst er beter te laten uitzien. Ik mag dus niet aan een paar knopjes draaien zodat er 9% verhoging uitkomt. Als dit op een ledenvergadering aan de orde komt, bepleit ik om hier strak aan vast te houden om zo de ethiek van ons vak hoog te houden. De “Gij zult niet sjoemelen” regel wordt mij dus niet alleen van bovenaf opgelegd, maar ook vanuit mijn eigen beroepseer.

Maar ja, als de uitkomst – met respect voor al mijn beroepsethiek – per ongeluk beter uitkomt, ga ik dat natuurlijk wel noemen.
De afgelopen vijftien jaar hebben (toekomstig) gepensioneerden zo’n 20% à 30% koopkrachtverlies geleden door het achterblijven van indexatie. Natuurlijk willen gepensioneerden dat inhalen.
Bij Koopkrachtig Solidair Pensioen bepalen sociale partners een indexatiebeleid. Fondsen voeren dat beleid in principe uit zolang daar financiële ruimte voor is. Het ligt voor de hand om volledige indexatie met terugwerkende kracht als beleid neer te zetten. Proefberekeningen laten zien dat daar onder Koopkrachtig Solidair Pensioen waarschijnlijk ruimte voor gaat zijn. Misschien niet volledig, maar wel voor een groot deel.

Het is dus goed mogelijk dat er onder Koopkrachtig Solidair Pensioen een inhaalindexatie komt die (meer dan) twee maal zo groot is als de invaarbonus.

Nieuwsbrief 2025 – 23 15 juni 2025