Kortzichtig

“Iedereen gaat erop vooruit in het nieuwe stelsel”, zo wordt gezegd. En als je niet verder kijkt dan je neus lang is, dan klopt dat ook. Maar het complete plaatje is wat anders.

In het oude stelsel moesten pensioenfondsen voldoende in kas hebben om met 97,5% zekerheid de komende twaalf maanden risicovrije obligaties te kunnen kopen die één op één de inkomsten opleveren die qua timing en hoogte passen op de pensioenuitkeringen.

Misschien vindt u dat een merkwaardige eis. Als u dat vindt, dan hebt u gelijk. Deze eis richt zich op iets ingewikkelds. Maar bovenal: de eis kijkt niet verder dan twaalf maanden vooruit. Pensioenfondsen hebben deelnemers van bijvoorbeeld twintig jaar, die honderd kunnen worden. Twaalf maanden vooruit kijken komt dan nogal beperkt over.

Dit laatste is wat ik constateerde in mijn artikel De kortzichtigheid van FTK en Solvency 2 dat in maart 2015 verscheen in het actuariële vakblad De Actuaris. Dat artikel was een primitieve oerversie van wat later Koopkrachtig Solidair Pensioen zou worden.

Maar wat u en ik er ook van vinden, die eis ligt er sinds 2007. De pensioensector is dus al achttien jaar gewend om met haar risicomanagement niet verder te kijken dan twaalf maanden vooruit. Dat heeft natuurlijk effect op de manier van denken binnen de sector. Zo rapporteert uw fonds u elke maand zijn dekkingsgraad. Die bizar hoge rapportagefrequentie hangt rechtstreeks samen met het kortetermijndenken van de pensioensector.

Ook de waardering van het invaren wordt in de sector bekeken met een korte-termijn-blik. Als uw pensioen wordt ingevaren, dan krijgt u onmiddellijk een invaarbonus. Niet iedereen vindt dat het een bonus mag heten, maar zo heet het nu eenmaal. Uw pensioen gaat met 8%, 10% of 12% of welk percentage ook omhoog, afhankelijk van het fonds waar u in zit en de toevallige stand van de beurs op het moment van invaren. Kijkt u – zoals de sector inmiddels gewend is – niet verder dan twaalf maanden vooruit, dan is invaren natuurlijk een fantastische operatie.

Maar kijkt u verder vooruit, dan wordt het plaatje anders. Want de kosten van levensonderhoud gaan in de jaren gestaag omhoog. En berekeningen laten zien dat uw pensioen die stijging niet kan bijhouden. Elk jaar na het eerste gaat u koopkracht inleveren. In goede jaren een klein beetje; in slechte jaren een groot beetje. Maar inleveren gaat u. En dan is die invaarbonus in een paar jaar weer verdampt.

U zou de uitspraak “Iedereen gaat erop vooruit in het nieuwe stelsel” daarom kortzichtig mogen noemen. En dan is kortzichtig heel letterlijk bedoeld: u kijkt niet verder vooruit dan de eerstvolgende pensioenuitkering.

Wij van Koopkrachtig Solidair Pensioen doen dat anders. Wij richten ons risicomanagement op de volledige toekomst van alle deelnemers. Bent u vijfennegentig en vooral geïnteresseerd in de eerstvolgende pensioenuitkering? Wij bieden zekerheid voor de korte termijn. Maar bent u veertig en van plan om negentig te worden? Dan overzien wij met ons risicomodel een periode van vijftig jaar. Want ook uw laatste uitkering moet geborgd en koopkrachtig zijn.

Nieuwsbrief 2025 – 20 18 mei 2025