Rust in de tent

Ook ik ben ooit begonnen in het pensioen-vak. In september 1990 trad ik in dienst bij de Verzekeringskamer, die later zou opgaan in De Nederlandsche Bank (DNB). Ik werd op die eerste dag geplaatst op de Actuariële afdeling, sector Pensioenfondsen A.
Het was interessant om kennis te maken met een voor mij tot dan toe onbekende wereld van pensioenen. Het werk zelf  was minder enerverend. Ik vroeg mij zelfs al snel af of het wel wat uitmaakte wat wij deden. Ik begreep natuurlijk de theorie, dat pensioenen belangrijk zijn en dat het noodzakelijk is om te borgen dat pensioenen kunnen worden uitgekeerd. Maar in de praktijk was alles altijd pico bello in orde. De spannendste discussies gingen over een getalletje dat op de verkeerde plek stond. Daarmee maak je als toezichthouder niet echt een verschil.

[Het tegenovergestelde heb ik overigens ook meegemaakt toen in 1996 de uitvaartverzekeraars onder toezicht kwamen. Een kleurrijk gezelschap van verzekeraars kwam ons blikveld binnen. Professionele organisaties en keukentafelclubjes. Sommigen hadden hun zaakjes prima in orde; andere stonden onder water of wisten zelf niet waar ze mee bezig waren. Ik trof zelfs een ondernemer die zijn bedrijf vanuit de gevangenis aanstuurde. Ik werd de belangrijkste verantwoordelijke om orde op zaken te stellen. Ik probeerde dat te doen met respect en geduld naar de ondernemers toe, maar resoluut op de inhoud. Toen heb ik pas echt geleerd waar de risico’s in de financiële wereld zitten. Maar dit terzijde.]

De rust uit mijn begindagen is moeilijk voor te stellen in de context van 2024. Pensioenen halen vrijwel dagelijks de krant en vaak met iets dat niet goed is gegaan of een belofte die niet is nagekomen of niet na te komen is. Soms vanuit de sector zelf, soms vanuit verontruste of boze burgers. Er zijn nog steeds fondsen waar alles prima op orde is, maar die zijn niet meer de standaard.

Natuurlijk maakte de hoge rente aan het einde van de twintigste eeuw alles veel gemakkelijker. Maar het is niet (alleen) die hoge rente die voor de rust zorgde; het was het systeem. De toezichthouder komt (in opdracht van de overheid) met de boodschap: houd je aan deze regels en dan komt alles goed. Fondsen hielden zich aan die regels en het kwam goed.

Dat laatste is niet meer. Fondsen houden zich aan de regels van de toezichthouder (strikt genomen: de regels van de wet waar de toezichthouder hen aan moet houden), maar het komt niet goed. De regels zijn gemaakt om te voorkomen dat korten van pensioenen nodig is en toch hangt het spook van kortingen steeds boven de markt. En dat zonder dat de beurs zich heel onverwacht gedraagt. Beloven en niet waarmaken is funest voor het vertrouwen.

We zien een nieuwe wet die precies dezelfde fout maakt: beloven en niet waarmaken. Hans van Meerten, advocaat en hoogleraar Europees Pensioen- en EU-recht, heeft onlangs een lijst met 11 beloften van de WTP gepubliceerd waarvan er nul zijn/worden waargemaakt. Zie onderaan deze nieuwsbrief.

De oorzaak van het niet nakomen van beloften is enerzijds het werken met een rekenmodel dat wiskundig niet juist is en anderzijds het op elkaar stapelen van inconsistenties. Ik heb hierover eerder gepubliceerd.

Koopkrachtig Solidair Pensioen is een aanpak die de fouten uit het gehanteerde rekenmodel haalt en een nieuw systeem neerzet dat consequent vanuit één visie is opgezet. Daarmee hopen wij de rust terug te brengen waarmee ik mijn carrière begon.

Nieuwsbrief 2024 – 31 4 augustus 2024