Sociaal of financieel

Tijdens zijn afscheidsspeech van de Universiteit van Tilburg en van Netspar benoemde Theo Nijman ook de discussie of pensioen nu een sociaal of een financieel product is. Hij concludeerde heel diplomatiek, dat pensioen beide is. Dat is natuurlijk een manier om iedereen te vriend te houden, maar het is ook een heel makkelijke manier om een belangrijke discussie dood te slaan.

Als pensioen een sociaal product is, dan is het alleszins acceptabel dat deelnemers verplicht zijn om deel te nemen aan een pensioenregeling. Dan is het ook acceptabel dat deelnemers er zelf niets over te zeggen hebben en moeten vertrouwen op het beleid van de fondsbestuurders. Het is dan ook acceptabel dat deelnemers meedoen zonder verstand van zaken of zelfs maar belangstelling te hebben voor pensioen. Dan is ook het hanteren van een doorsneesystematiek acceptabel.
Als pensioen een sociaal product is, dan is het evenwel niet acceptabel dat deelnemers daarover risico lopen. Voor een sociaal product is het onacceptabel dat er geen heldere concrete eis is hoe hoog een pensioen moet zijn, maar dat dit aan het toeval wordt overgelaten. Dat geldt voor het startpensioen, maar evenzeer voor indexatie.

Maar als pensioen een financieel product is, dan zijn de risico’s voor deelnemers wel acceptabel. Bij een financieel product kun je prima uitgaan van hoeveel je bereid bent in te leggen of hoeveel je je kunt veroorloven en dan wel te zien waar je uiteindelijk op uitkomt. Bij een financieel product is het geen probleem om deelnemers te laten kiezen tussen zekerheid en koopkrachtbehoud.
Maar een financieel product mag je niet verkopen aan mensen die  niet begrijpen hoe het product in elkaar zit en waar de risico’s zitten. Verplichte deelname aan een financieel product is uit den boze. Bij een financieel product is eigen inbreng van de deelnemer essentieel. Deelnemers moeten kunnen beslissen over de omvang van de inleg, over het risico dat ze lopen en over tussentijdse wijzigingen in hun beleggingsbeleid.

Diplomatiek het midden aanhouden is dus sympathiek, maar onmogelijk. Je kunt niet de lusten van het een met de lasten van het ander combineren. We zien nu al dat dit tot ontevredenheid en wantrouwen leidt.

Wij van Koopkrachtig Solidair Pensioen zien pensioen ook als zowel een sociaal product als een financieel product, maar dan wel als gescheiden producten. Pensioen als financieel product kan in de derde pijler worden ondergebracht. De deelnemer kan met de verzekeraar afspreken wat hij wil. Vrijheid, blijheid, maar dan wel met de bijbehorende consequenties.

Het vormgeven van het sociale product willen wij voor onze rekening nemen. Verplichte deelname van de deelnemers. Deelnemers krijgen geen inspraak, maar worden volledig ontzorgd. In ruil daarvoor een heldere toezegging waar de deelnemer op kan rekenen, inclusief passende indexatie.

Nieuwsbrief 2024 – 39 29 september 2024