Wie zal dat betalen?

Wij van Koopkrachtig Solidair Pensioen claimen dat wij een betaalbaar, zeker en koopkrachtig pensioen kunnen leveren. De gevestigde orde is van mening dat twee van de drie gemakkelijk is, maar alle drie onmogelijk. Dat roept natuurlijk de vraag op: waar betalen wij dat zekere en koopkrachtige pensioen van?

Voor het antwoord hierop grijpen wij terug op ons onderzoeksrapport De haalbaarheid van een koopkrachtig pensioen uit 2024. In dit onderzoek hadden wij een gedachtenexperiment doorgerekend. We keerden vanuit de financiële situatie van een gemiddeld fonds van eind 2023 een volledig geïndexeerd pensioen uit en we keken hoe vaak en hoe lang dat goed ging.

Bij een gesloten fonds (geen nieuwe opbouw meer) bleek dat in ongeveer 80% à 85%van de gevallen goed te gaan. In 15% à 20% van de gevallen was op enig moment het geld op, terwijl er nog wel pensioenen uit te keren waren. Tot zo ver niets nieuws onder de zon: je kunt niet blind blijven indexeren en hopen dat het wel goed komt.

Maar vervolgens voegden we nieuwe opbouw toe. Op dat moment was de gemiddelde premiedekkingsgraad 73%; we gingen dus van die premiedekkingsgraad uit. Wat bleek? Na een jaar of tien, vijftien verbeterde de financiële positie van het modelfonds zelfs in de meest sombere scenario’s. Kennelijk is het verkopen van volledig geïndexeerde pensioenen tegen een premiedekkingsgraad van 73% op langere termijn een winstgevende en zelfs stressbestendige activiteit. Deze bevinding staat in schril contrast met het uitgangspunt van het FTK (de oude rekenregels), dat 100% (premie-)dekkingsgraad nodig is om een niet-geïndexeerd pensioen te kunnen financieren.

Er blijkt dus veel meer geld beschikbaar dan tot nu toe verondersteld. Daarom is de vraag wie dit gaat betalen niet meer relevant. Ons onderzoek laat immers zien dat een actief fonds (met nieuwe opbouw tegen de huidige premie) op langere termijn een te verwaarlozen risico loopt bij het uitkeren van een koopkrachtig pensioen vanuit de huidige vermogens en premies. Maar omdat elk fonds een keer kan stoppen met nieuwe opbouw en de dan bestaande deelnemers ook verzekerd moeten zijn van een goed pensioen, heb je toch rekenregels nodig om de risico’s te beheersen.

Wat wij hier feitelijk doen is het wetenschappelijk bewijs leveren dat de mensen met de spandoeken gelijk hebben en de mensen met maatpakken ongelijk. Gezien het vernieuwende karakter van onze ontdekking, alsmede de grote maatschappelijke relevantie ervan, zouden wij de claim “wetenschappelijk” overigens willen opschorten tot een en ander nog een keer meer in detail is doorgerekend.

Wij realiseren ons dat dit voor sommige mensen een pijnlijke constatering kan zijn. Daarom prijzen wij ons gelukkig dat verschillende vertegenwoordigers van de gevestigde orde toch bereid zijn om naar ons verhaal te luisteren. Zodra die bereidheid verder gaat dan beleefdheid, blijkt dat vertegenwoordigers van de gevestigde orde de inhoud en de maatschappelijke relevantie van ons verhaal goed kunnen begrijpen.  Dit onderstreept ons optimisme dat Koopkrachtig Solidair Pensioen ook door de gevestigde orde uiteindelijk omarmd zal worden.

Nieuwsbrief 2025 – 18 4 mei 2025